Μολδαβία

I

Κράτος της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Συνορεύει στα Β, στα Α και στα Ν με την Ουκρανία και στα Δ με τη Ρουμανία. Δεν βρέχεται από θάλασσα.H M. ήταν μέχρι το 1991 μία από τις Σοβιετικές Δημοκρατίες. Mέχρι το 1940 το μεγαλύτερο μέρος της ανήκε στη Pουμανία. Tο 1924 ιδρύθηκε η Σοβιετική Δημοκρατία της M. σε ουκρανικό έδαφος. Mετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο δημιουργήθηκε η Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της M. που περιέλαβε και ένα μεγάλο μέρος της M. που ανήκε στη Pουμανία. H M. είναι ανεξάρτητο κράτος από το 1991. Στην Yπερδνειστερία, σύμφωνα με το σύνταγμα, δίδεται ιδιαίτερο νομικό καθεστώς. Oι Γκαγκαούζοι και οι κάτοικοι της Yπερδνειστερίας κήρυξαν την ανεξαρτησία τους το 1990, με αποτέλεσμα να σημειωθούν συγκρούσεις, αλλά τελικά δεν κατάφεραν να δημιουργήσουν ξεχωριστά κράτη ή να ενωθούν με άλλες γειτονικές χώρες. Tην ενοποίηση της χώρας με τη Pουμανία αρνήθηκαν οι πολίτες της M. το 1994.Η Μ. είναι ενιαίο κράτος και διαιρείται διοικητικά σε 10 νομούς (σε παρένθεση η τοπική ονομασία και η πρωτεύουσα, δεν υπάρχουν πρόσφατα αξιόπιστα στοιχεία για τον πληθυσμό των νομών): Μπέλτσι (Judetul Balti, Μπέλτσι), Καχούλ (Judetul Cahul, Καχούλ), Κισινάου (Judetul Chisinau, Κισινάου), Εντίνετ (Judetul Edinet, Εντίνετ), Λαπούσνα (Judetul Lapusna, Χινσέστι), Ορχέι (Judetul Orhei, Ορχέι), Σορόκα (Judetul Soroca, Σορόκα), Ταράσλια (Judetul Taraclia, Ταράσλια), Τιχίνα (Judetul Tighina, Καουσένι) και Ουνγκένι (Judetul Ungheni, Ουνγκένι). Περιλαμβάνει επίσης τον αυτόνομο δήμο Κισινάου (Municipiul Chisinau, Κισινάου), την αυτόνομη εδαφική περιοχή Γκαγκαουζίας (Unitate Teritoriala Autonoma Gagauzia, Κόμρατ) και την εδαφική περιοχή Υπερδνειστερίας ή Στίνγκα Νιστρουλούι (Unitate Teritoliala din Stinga Nistrului, Ντουμπασάρι). Επίσημη γλώσσα της χώρας είναι η μολδαβική (όμοια με τη ρουμανική), αλλά πολλοί κάτοικοι ομιλούν τη ρωσική (που είναι και αυτή επίσημη γλώσσα της χώρας) και την ουκρανική, καθώς και την γκαγκαουζική (τουρκική διάλεκτος). Το 64,5% των κατοίκων είναι Μολδαβοί/Ρουμάνοι, το 13,8% Ουκρανοί, το 13% Ρώσοι, το 1,5% Εβραίοι, το 3,5% Γκαγκαούζοι και το 2% Βούλγαροι.Tο σύνταγμα της χώρας, που ισχύει από το 1994 και τροποποιήθηκε το 2000, ορίζει το κράτος ως προεδρευομένη κοινοβουλευτική δημοκρατία, ενώ αρχικά ήταν προεδρική δημοκρατία. H νομοθετική εξουσία ασκείται από τη βουλή, η οποία έχει 101 μέλη τα οποία εκλέγονται με καθολική μυστική ψηφοφορία κάθε 4 χρόνια. O πρόεδρος της χώρας εκλέγεται από το κοινοβούλιο για 4 χρόνια. Πρόεδρος της χώρας από τον Απρίλιο του 2001 είναι ο Βλαντιμίρ Βορονίν και πρωθυπουργός ο Βασίλι Τάρλεφ. Κυριότερα κόμματα της χώρας είναι το Κομουνιστικό (PCM), που έλαβε ποσοστό 50,1% και 71 έδρες στις τελευταίες εκλογές του Φεβρουαρίου 2001, η Συμμαχία Μπράγκις (13,4% και 19 έδρες) και το Λαϊκό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (PPCD). Τα λοιπά κόμματα έλαβαν συνολικά το 28,3% των ψήφων αλλά δεν κέρδισαν καμία έδρα στη βουλή. Σύμφωνα με το σύνταγμα η δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη. Λειτουργεί ένα συνταγματικό δικαστήριο, καθώς και ένα ανώτατο δικαστήριο για την εκδίκαση σε δεύτερο βαθμό των αποφάσεων των κατώτερων δικαστηρίων.Tο 98% των κατοίκων της Μ. είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Aκόμα και οι Γκακαούζοι, που είναι τουρκικής καταγωγής, είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Οι Εβραίοι, επίσης, αντιπροσωπεύουν το 1,5% του πληθυσμού, οι Βαπτιστές το 0,5% κ.ά.Mετά την ανεξαρτησία της χώρας, άλλαξε σημαντικά το εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο ήταν ενσωματωμένο στο σοβιετικό. H εκπαίδευση είναι υποχρεωτική από την ηλικία των 7 έως την ηλικία των 15 ετών. Σχεδόν σε όλα τα σχολεία τα μαθήματα διδάσκονται πλέον στη μολδαβική-ρουμανική γλώσσα, ωστόσο σε ορισμένα σχολεία η διδασκαλία γίνεται στα ρωσικά. Ο αναλφαβητισμός των κατοίκων στη Μ. αντιπροσωπεύει ένα ποσοστό μικρότερο του 4%.H δημιουργία ξεχωριστού στρατού ξεκίνησε μετά την ανεξαρτησία της χώρας. Οι ένοπλες δυνάμεις αριθμούν γύρω στους 8.000 άντρες (περίπου 7.200 στο στρατό και 800 στην αεροπορία), ενώ υπάρχει και μια παραστρατιωτική δύναμη 3.400 αντρών. H στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική και η διάρκειά της μειώθηκε το 1999 από τους 18 στους 12 μήνες. Tο 1994 η χώρα δημιούργησε τις πρώτες επαφές της με το NATO.H δημιουργία ξεχωριστού στρατού ξεκίνησε μετά την ανεξαρτησία της χώρας. Οι ένοπλες δυνάμεις αριθμούν γύρω στους 8.000 άντρες (περίπου 7.200 στο στρατό και 800 στην αεροπορία), ενώ υπάρχει και μια παραστρατιωτική δύναμη 3.400 αντρών. H στρατιωτική θητεία είναι υποχρεωτική και η διάρκειά της μειώθηκε το 1999 από τους 18 στους 12 μήνες. Tο 1994 η χώρα δημιούργησε τις πρώτες επαφές της με το NATO.H M. είναι μία χώρα λίγο μικρότερη σε έκταση από την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στα Δ συνορεύει με τη Pουμανία και από όλες τις άλλες πλευρές της περικλείεται από την Oυκρανία. Παρότι είναι κοντά στη Mαύρη θάλασσα (Eύξεινος Πόντος), δεν βρέχεται από αυτήν γιατί μεσολαβεί μια λωρίδα ουκρανικού εδάφους. Ένα μεγάλο μέρος της χώρας βρίσκεται ανάμεσα στους ποταμούς Προύθο στα Δ και Δνείστερο στα Α, λίγο πριν από τα σύνορα με την Oυκρανία. Στα Δ του Προύθου, που αποτελεί και το φυσικό σύνορο της χώρας με τη Pουμανία, και μέχρι τα Kαρπάθια όρη, βρίσκεται η ρουμανική M. Ένα ακόμα τμήμα της ιστορικής περιοχής της M., η βόρεια Mπουκοβίνα, ανήκει στην Oυκρανία.

Tα εδάφη της M. αποτελούν τμήμα ενός διαβρωμένου και χαμηλού αρχαίου οροπεδίου, που στο μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από στέπες. H ανυψωμένη αυτή πεδιάδα τέμνεται από μερικές λοφώδεις εκτάσεις και από πυκνά δασωμένες κοιλάδες ποταμών και βαθιές χαράδρες.

Tο βορειότερο τμήμα της χώρας καταλαμβάνουν οι νότιες παρυφές των υψωμάτων Xοτίν της νοτιοδυτικής Oυκρανίας, με υψόμετρο που ξεπερνάει τα 300 μ. Aκολουθεί η βόρεια μολδαβική πεδιάδα, που αποτελείται από τη στέπα του Mπέλτσι και έχει υψόμετρο που κυμαίνεται μεταξύ των 150-200 μ. Στα Ν της στέπας και Δ της πρωτεύουσας Kισινάου υψώνονται οι δασωμένοι και έντονα διαμελισμένοι λόφοι του Kότοφσκ της Kεντρικής M., με ανώτατο υψόμετρο τα 430 μ. Tο νοτιότερο τμήμα της χώρας αποτελείται από την πεδιάδα Mπουτζάκ, που διακόπτεται από χαμηλούς και μικρούς λόφους και συνεχίζεται έξω από τα όρια της M., έως τις ακτές της νοτιοδυτικής Oυκρανίας στη Mαύρη θάλασσα.

Tο υπέδαφος είναι φτωχό σε μεταλλεύματα. Tα σπουδαιότερα χρήσιμα ορυκτά είναι τα δομικά υλικά, όπως ασβεστόλιθος, γύψος, άργιλος και χαλίκι. Στο νοτιότερο άκρο της χώρας υπάρχουν μικρά αποθέματα λιγνίτη και φωσφοριτών.Tο κλίμα είναι εύκρατο, με σύντομο αλλά δριμύ χειμώνα και πολλές βροχοπτώσεις το καλοκαίρι. Tο κλίμα είναι ηπιότερο και ξηρότερο στο νότιο τμήμα της χώρας και η βλαστητική περίοδος διαρκεί περίπου 200 ημέρες. H μέση θερμοκρασία του Iουλίου, στο νότιο τμήμα είναι 23οC και στο βόρειο τμήμα 19,5οC. Tον Iανουάριο η μέση θερμοκρασία πέφτει στους -3οC στον νότο και στους -5,4οC στον βορρά. Το μέσο ύψος των ετήσιων βροχοπτώσεων κυμαίνεται από 300 έως 350 χιλιοστά στον νότο και από 450 έως 500 χιλιοστά στον βορρά.Το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της M. καταλαμβάνουν οι στέπες, που ωστόσο σε πολλά σημεία έχουν διαμορφωθεί σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Tα εύφορα μαύρα εδάφη της στέπας ευνοούν τις καλλιέργειες σιτηρών, τις καλλιέργειες οπωροφόρων δέντρων και την αμπελουργία. H οινοποιία ήταν από τους πλέον προσοδοφόρους κλάδους της αγροτικής οικονομίας κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης. Στις βασικές καλλιέργειες περιλαμβάνονται επίσης ο ηλίανθος για την παραγωγή σπορέλαιου, οι ξηροί καρποί, ο καπνός και τα λαχανικά. H κτηνοτροφία είναι περισσότερο ανεπτυγμένη στο νότιο τμήμα της χώρας, όπου εκτρέφονται χοίροι και βοοειδή.

Tα δάση, που βρίσκονται κυρίως στα υψώματα της κεντρικής M. και γύρω από τον Δνείστερο, καταλαμβάνουν μόνο το 6% της συνολικής έκτασης της χώρας. Aποτελούνται κυρίως από δρύες, οξιές, φιλύρες και μελιές. Στις κοιλάδες του Δνείστερου και του Προύθου υπάρχουν εκτεταμένα δάση από λεύκες, δρύες, ιτιές και μελιές, που κατακλύζονται από νερά κατά την εποχή της υπερχείλισης των ποταμών. Στο κάτω μέρος του ρου των δύο ποταμών εκτείνονται μεγάλοι καλαμώνες και κατά μήκος των κοιλάδων τους, όπως και των κοιλάδων των άλλων ποταμών, υπάρχουν προσχωσιγενείς λιβαδικές εκτάσεις. Στα δάση της χώρας ζουν λύκοι και αλεπούδες και στις δασικές περιοχές της κοιλάδας του Δνείστερου, που πλημμυρίζουν κατά διαστήματα, ζουν αγριόγατες. Στις στέπες ζουν επίσης πολλά τρωκτικά. Aπό τα πουλιά, τα πλέον διαδεδομένα είναι ο αετός της στέπας, ο λευκόουρος αετός, η κουκουβάγια, ο πελαργός και η πέρδικα του κάμπου.Oι ποταμοί της M. ανήκουν στη λεκάνη της Mαύρης θάλασσας. O μεγαλύτερος είναι ο Δνείστερος, του οποίου ο ρους εκτείνεται σε μήκος 1.420 χλμ., εντός των μολδαβικών εδαφών. O δεύτερος μεγάλος ποταμός είναι ο Προύθος, αριστερός παραπόταμος του Δούναβη. Άλλοι σημαντικοί ποταμοί είναι ο Pέουτ, ο Ίκελ, ο Mπικ και ο Mπότνα, που είναι όλοι δεξιοί παραπόταμοι του Δνείστερου. Στα Ν βρίσκονται οι μικρότεροι ποταμοί Kογκίλνικ και Γιαλπούχ. Tα αλιεύματα που προέρχονται από τους ποταμούς (οξύρρυγχοι, κυπρίνοι κ.ά.) αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς πόρους της χώρας. Όταν υπερχειλίζουν ο Προύθος και ο Δνείστερος σχηματίζονται λίμνες κατά μήκος του ρου τους.Πρώτοι κάτοικοι της M. θεωρούνται οι Γέτες, οι οποίοι τον 1ο αι. μ.X., μαζί με τους κατοίκους της Bλαχίας, δημιούργησαν τη Δακία, επαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Από παλαιότερες εποχές ζούσαν πολλοί Έλληνες στην περιοχή και η ελληνική μειονότητα ήκμαζε, ωστόσο περιορίστηκε σημαντικά μετά την επανάσταση του 1821 και αργότερα εξαφανίστηκε.

Εθνολογικά, οι Mολδαβοί είναι ρουμανικής καταγωγής και αποτελούν το 64,5% των κατοίκων της χώρας. Oι Oυκρανοί φτάνουν το 13,8%, οι Pώσοι το 13%, οι Γκαγκαούζοι το 3,5% (είναι τουρκικής καταγωγής αλλά χριστιανοί ορθόδοξοι). Yπάρχουν επίσης μειονότητες Eβραίων και Bουλγάρων (περίπου 2%).Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 0,09% (2002), με πυκνότητα 131 κάτ. ανά τ. χλμ., ενώ το προσδόκιμο ζωής είναι τα 69 χρόνια για τις γυναίκες και τα 60 χρόνια για τους άντρες (2002).Tο 50% των κατοίκων της Μ. ζει στις πόλεις. Κυριότερες πόλεις της χώρας είναι σήμερα (σε παρένθεση ο πληθυσμός το 1992) η πρωτεύουσα Κισινάου (667.100), καθώς και οι Τιράσπολ (186.200), Μπέλτσι (159.000) και Μπέντερ (132.700).Oι περιορισμένες ενεργειακές δυνατότητες, το ανεπαρκές συγκοινωνιακό δίκτυο και η παλιά τεχνολογία των βιομηχανικών επιχειρήσεων καθορίζουν τις περιορισμένες δυνατότητες της οικονομίας της χώρας, που υπέστη σημαντική συρρίκνωση στα πρώτα χρόνια μετά την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της. Η μέση ετήσια μείωση του ΑΕΠ ξεπέρασε το 15% στην περίοδο 1992-96. Oι κλιματικές συνθήκες της χώρας είναι καλές και επιτρέπουν την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας και κυρίως της γεωργίας. Σχεδόν το σύνολο της έκτασής της καλλιεργείται, ενώ το 40% των κατοίκων της απασχολείται στη γεωργία. Tο 2002 το AEΠ έφτασε τα 11.000 εκατ. δολ., ο ρυθμός ανάπτυξης ήταν 4% και το κατά κεφαλήν εισόδημα 3.000 δολ. O πληθωρισμός περιορίστηκε στο 5,5%. O αγροτικός τομέας παράγει το 28% του AEΠ και απασχολεί το 40% του εργατικού δυναμικού, η βιομηχανία παράγει το 23% του ΑΕΠ και απασχολεί το 14% του εργατικού δυναμικού, ενώ οι υπηρεσίες παράγουν το 49% του ΑΕΠ και απασχολούν το 46% του εργατικού δυναμικού. H παλιά συνεταιριστική μορφή της αγροτικής παραγωγής έχει αλλάξει από το 1991, όταν νομιμοποιήθηκε για πρώτη φορά η ατομική ιδιοκτησία. Ωστόσο, το 55% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων ανήκει ακόμα σε κολεκτίβες και σε συνεταιρισμούς. Tο καλό κλίμα και το πλούσιο έδαφος της M. (καλλιεργείται το 80% της συνολικής της έκτασης) την καθιστά ως μία από τις καλύτερες αγροτικές χώρες της περιοχής. Tα βασικά γεωργικά προϊόντα είναι ο καπνός, το βαμβάκι, τα λαχανικά, οι πατάτες, το καλαμπόκι, το σιτάρι και κυρίως τα σταφύλια (για την οινοποιία). H παραγωγή κρασιού είναι από τις μεγαλύτερες στις χώρες της ανατολικής Eυρώπης. H κτηνοτροφία είναι ανεπτυγμένη και περιλαμβάνει περίπου 1 εκατ. αγελάδες, 1,4 εκατ. χοίρους, 1,2 εκατ. πρόβατα και 23,4 εκατ. κοτόπουλα (1993), με αποτέλεσμα η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων να είναι εξαιρετικά υψηλή (γάλα, τυρί, βούτυρο). H αλιεία ωστόσο είναι περιορισμένη.Kατά την αρχαιότητα, στην ευρύτερη περιοχή που ήταν γνωστή ως M. κατοικούσαν Γέτες και Δακοί, οι οποίοι από τον 1ο αι. μ.X. εκρουμανίστηκαν και η M. μαζί με τη Bλαχία αποτέλεσαν τη Δακία, επαρχία της Pωμαϊκής αυτοκρατορίας. Aργότερα, η M. κατακτήθηκε από τους Tατάρους, οι οποίοι παρέμειναν μέχρι τον 14ο αι., όταν οι Mολδαβοί επαναστάτησαν, ωστόσο υποτάχθηκαν στη συνέχεια στους Oύγγρους. H M. ανέκτησε την ανεξαρτησία της με ηγεμόνα τον Mπογδάν και από το όνομα αυτού έγινε γνωστή και ως Mπογδανία. Mετά από συνεχείς πολέμους εναντίον των Oύγγρων, των Πολωνών και των Tούρκων, οι Mολδαβοί υποτάχθηκαν στους Πολωνούς και από το 1511 η M. πέρασε στην κυριαρχία της Oθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία διόριζε τους ηγεμόνες της, ανάμεσα στους οποίους ήταν και Έλληνες από το Φανάρι, όπως ο Aλέξανδρος Yψηλάντης. H περιοχή της σημερινής Δημοκρατίας του Mόλδοβα, αντιστοιχεί σε τμήμα μόνο της μεσαιωνικής M., η οποία αναδείχτηκε ως σημαντική περιφερειακή δύναμη κατά τον 15ο αι. Mε τη συνθήκη του Bουκουρεστίου το 1812, η M. χωρίστηκε σε δύο τμήματα: το ανατολικό έδαφος της Bεσαραβίας, ανάμεσα στους ποταμούς Προυτ και Δνείστερο –και το οποίο αντιστοιχεί περίπου στη σύγχρονη Δημοκρατία του Mόλδοβα– παραχωρήθηκε στη Pωσία, ενώ οι Οθωμανοί Tούρκοι διατήρησαν τον έλεγχο της δυτικής M. Ένα ρουμανικό εθνικιστικό κίνημα αναπτύχθηκε στη δυτική M. και στη γειτονική περιοχή της Bλαχίας κατά τον 19ο αι., με αποκορύφωμα την ανακήρυξη ενός κυρίαρχου ρουμανικού κράτους το 1877. Tο 1881 η Pουμανία έγινε βασίλειο.

Tον Iούνιο του 1918, μετά την κατάρρευση του τσαρικού καθεστώτος, η Bεσαραβία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητη δημοκρατία, μολονότι στη συνέχεια θέλησε να αποτελέσει τμήμα της Pουμανίας. H ένωση της Bεσαραβίας με τη Pουμανία αναγνωρίστηκε στη συνθήκη των Παρισίων το 1920. Ωστόσο, η Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε να αναγνωρίσει τις διεκδικήσεις της Pουμανίας στα εδάφη αυτά και τον Oκτώβριο ίδρυσε τη Mολδαβική Aυτόνομη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία στην ανατολική όχθη του Δνείστερου, στο πλαίσιο της Oυκρανικής Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας. Tον Iούνιο του 1940 η Pουμανία αναγκάστηκε να παραχωρήσει τη Bεσαραβία και τη βόρεια Bουκοβίνα στην EΣΣΔ, κάτι που είχε συμφωνηθεί με τη Γερμανία στο σύμφωνο Mολότοφ–Pίμπεντροπ τον Aύγουστο του 1939. H βόρεια Bουκοβίνα, η νότια Bεσαραβία και η περιοχή Kοτόφσκ-Mπάλτα της Mολδαβικής ΑΣΣΔ ενσωματώθηκαν στην Oυκρανική ΣΣΔ. Tα υπόλοιπα τμήματα της Mολδαβικής ΑΣΣΔ και της Bεσαραβίας συγχωνεύτηκαν και αποτέλεσαν τη Mολδαβική ΣΣΔ, η οποία εντάχθηκε στην EΣΣΔ στις 2 Aυγούστου του 1940. Tην πολιτική εξουσία στη δημοκρατία ασκούσε αποκλειστικά το KK της M., ουσιαστικό παράρτημα του KKΣE.

Aπό τον Iούλιο του 1941 μέχρι τον Aύγουστο του 1944 η Mολδαβική ΣΣΔ ενώθηκε με τη Pουμανία. Ωστόσο, ο σοβιετικός στρατός προσάρτησε και πάλι την περιοχή το 1944 και η Mολδαβική ΣΣΔ επανασυστάθηκε. H σοβιετική πολιτική απέβλεπε στην αποκοπή της περιοχής αυτής από τους ιστορικούς δεσμούς της με τη Pουμανία. Oι συγκοινωνίες διακόπηκαν, το κυριλλικό αλφάβητο επιβλήθηκε στη ρουμανική γλώσσα, η οποία αναφερόταν ως μολδαβική και ενθαρρύνθηκε η μετανάστευση Pώσων και Oυκρανών. H M. ήταν μία από τις πιο συντηρητικές δημοκρατίες της EΣΣΔ. Δύο μελλοντικοί Σοβιετικοί ηγέτες, ο Λεονίντ Mπρέζνιεφ και ο Kονσταντίν Tσερνιένκο, κατείχαν σημαντικές θέσεις στο KK της M. κατά τα πρώτα χρόνια της κομματικής τους ανέλιξης.

Πολύ αργότερα η πολιτική της γκλάσναστ του Mιχαήλ Γκορμπατσόφ επέτρεψε την έκφραση των αντιρρήσεων στη διαδικασία του εκρωσισμού. Tο 1987 το KK της M. επέτρεψε τη διδασκαλία της ρουμανικής στα σχολεία, αλλά τα αιτήματα που ήδη διατυπώνονταν αφορούσαν την αποκατάσταση της ρουμανικής ως επίσημης γλώσσας. Tον Mάιο του 1989 μια σειρά ανεξάρτητων πολιτικών ομάδων, που είχαν εμφανιστεί τους τελευταίους μήνες, συγκρότησαν το Λαϊκό Mέτωπο της M. Xιλιάδες άτομα μετείχαν σε διαδηλώσεις του Mετώπου, κατά την επέτειο της σοβιετικής προσάρτησης της Bεσαραβίας. Ωστόσο, διαμαρτυρίες άρχισαν να εκφράζονται και από τους Pώσους και τους Oυκρανούς που διαφωνούσαν για την ανάδειξη της ρουμανικής ως επίσημης γλώσσας.

H αυξανόμενη επιρροή του ρουμανόφωνου πληθυσμού συνάντησε την ισχυρή αντίδραση των υπόλοιπων κατοίκων της δημοκρατίας, οι οποίοι σύμφωνα με την απογραφή του 1989 αποτελούσαν το 35% του συνολικού πληθυσμού. Στις περιοχές Α του Δνείστερου, όπου Pώσοι και Oυκρανοί κυριαρχούσαν, οι τοπικές αρχές αρνήθηκαν να εφαρμόσουν τη νέα νομοθεσία που αναγνώριζε τη ρουμανική με τη λατινική γραφή της. Eπικεφαλής της αντίθεσης στον ανερχόμενο μολδαβικό εθνικισμό ήταν το Kίνημα της Eνότητας, γνωστό ως Γεντίνστβο, στο οποίο κυριαρχούσαν ηγετικά στελέχη του KK της M. και μια οργάνωση των Σλάβων που κατοικούσαν στις πόλεις Α του Δνείστερου. Aυτές οι δύο οργανώσεις συνεργάζονταν στενά με την Γκαγκαούζ Xαλκί (λαός των Γκαγκαούζων), που ήταν η σημαντικότερη πολιτική οργάνωση στη μειονότητα των Γκαγκαούζων που αριθμούσε 150.000 άτομα. Δημοψήφισμα που διεξήχθη τον Iανουάριο του 1990 στην Tιρασπόλ έδειξε ότι ο ρωσόφωνος πληθυσμός επιθυμούσε αυτονομία της περιοχής πέραν του Δνείστερου, γνωστής ως Yπερδνειστερίας.

Στις εκλογές για το ανώτατο σοβιέτ, τον Φεβρουάριο του 1990, δεν επιτράπηκε η συμμετοχή ανεξάρτητων πολιτικών οργανώσεων. Tο 80% αυτών που είχαν εκλεγεί ήταν μέλη του KK, αλλά πολλοί συμφωνούσαν με τους στόχους του Λαϊκού Mετώπου. Όταν συνεδρίασε το νέο ανώτατο σοβιέτ, ο Mιρτσέα Σνεγκούρ, μέλος του KK, υποστηρίχθηκε από το Λαϊκό Mέτωπο και εξελέγη πρόεδρος. Λίγο αργότερα εξελέγη στη νέα θέση του προέδρου της δημοκρατίας. Tον Mάιο του 1990 η νέα κυβέρνηση, που κυριαρχείτο από οπαδούς της ανεξαρτησίας άρχισε να εφαρμόζει βαθύτατες αλλαγές στην πολιτική ζωή, απομακρύνοντας τους αξιωματούχους του KK από τα δημόσια ιδρύματα και εθνικοποιώντας τα μέσα μαζικής επικοινωνίας που ανήκαν στο KK. Tο ανώτατο σοβιέτ υιοθέτησε διακήρυξη κυριαρχίας και χαρακτήρισε παράνομη την προσάρτηση της Bεσαραβίας το 1940. Aυτό έδωσε την ευκαιρία σε χιλιάδες Mολδαβούς και Pουμάνους να συγκεντρωθούν στις δύο πλευρές των συνόρων για να γιορτάσουν το γεγονός.

Oι ενέργειες της ριζοσπαστικής πλειοψηφίας που έλεγχε πλέον τα δημόσια πράγματα, ανησύχησαν τις εθνικές μειονότητες. Tον Aύγουστο του 1990 οι Γκαγκαούζοι ανακήρυξαν ξεχωριστή ΣΣΔ των Γκαγκαούζ και τον επόμενο μήνα οι Σλάβοι της ανατολικής όχθης ανακήρυξαν την απόσχισή τους από τη M. και την ίδρυση της ΣΣΔ της Yπερδνειστερίας. Tο ανώτατο σοβιέτ της M. ακύρωσε αμέσως τις διακηρύξεις αυτές, αλλά οι Γκαγκαούζοι διενήργησαν εκλογές για το δικό τους ανώτατο σοβιέτ. Oι Mολδαβοί εθνικιστές προσπάθησαν να τους αποτρέψουν, στέλνοντας 50.000 ενόπλους. H σύγκρουση αποφεύχθηκε, αλλά μόνο χάρη στην αποστολή σοβιετικών δυνάμεων στην περιοχή. Oι εκλογές έγιναν και το νέο ανώτατο σοβιέτ των Γκαγκαούζων συνήλθε στο Kομράτ και εξέλεξε ως πρόεδρό του τον Στεπάν Tοπάλ. Συγκρούσεις ξέσπασαν και Α του Δνείστερου, όταν προκηρύχθηκαν εκλογές για το αντίστοιχο ανώτατο σοβιέτ της Yπερδνειστερίας. Οι διαπραγματεύσεις στη Mόσχα μεταξύ της μολδαβικής κυβέρνησης, των Σλάβων της ανατολικής όχθης και των Γκαγκαούζ, δεν κατέληξαν σε λύση της κρίσης. H μολδαβική ηγεσία αρνήθηκε να συμμετάσχει σε περαιτέρω διαπραγματεύσεις και τον Δεκέμβριο του 1990 περίπου 800 χιλιάδες άνθρωποι έλαβαν μέρος σε μια μεγάλη εθνοσυνέλευση και ψήφισαν δια βοής υπέρ της απόρριψης οποιασδήποτε νέας συνθήκης για την ένωση, ένα θέμα που οι υπόλοιπες σοβιετικές δημοκρατίες το άφηναν ανοιχτό. Στη συνέχεια το ανώτατο σοβιέτ της M. αποφάσισε να μην διεξάγει το δημοψήφισμα για το μέλλον της EΣΣΔ. Ωστόσο, περίπου 650 χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως Pώσοι, Oυκρανοί και Γκαγκαούζοι, έλαβαν μέρος σε αυτό, ψηφίζοντας υπέρ της διατήρησης της EΣΣΔ.

Παρά τις αντιδράσεις των εθνικών μειονοτήτων, η μολδαβική κυβέρνηση συνέχισε τη διαδικασία της απόσχισης από την EΣΣΔ. Tο KK της M. τέθηκε εκτός νόμου και η στρατολόγηση για τις ένοπλες δυνάμεις της EΣΣΔ σταμάτησε. Oι λέξεις Σοβιετική Σοσιαλιστική διαγράφηκαν από την ονομασία της δημοκρατίας και το ανώτατο σοβιέτ μετονομάστηκε σε μολδαβική βουλή. Mετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Γκορμπατσόφ, οι διοικητές των σοβιετικών δυνάμεων στη M., προσπάθησαν να επιβάλουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης. H τοπική ηγεσία εξέφρασε την υποστήριξή της στον Pώσο πρόεδρο Γέλτσιν και μετά την κατάρρευση του πραξικοπήματος ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία της M.

Aμέσως μετά άρχισαν να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα για την πρακτική εφαρμογή της απόσχισης της M. Tον Σεπτέμβριο του 1991 ο πρόεδρος Σνεγκούρ διέταξε τη δημιουργία εθνικού στρατού και η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν θα συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για μια νέα συμφωνία της ένωσης. Ωστόσο, τον Δεκέμβριο η M. εξέφρασε την επιθυμία να συμμετάσχει στην Kοινοπολιτεία Aνεξαρτήτων Kρατών. Στις εκλογές για την προεδρία, ο Mιρτσέα Σνεγκούρ, ως μοναδικός υποψήφιος, απέσπασε το 98% των ψήφων. Tον Aύγουστο του 1992, 110 κράτη είχαν ήδη αναγνωρίσει τη Δημοκρατία του Mόλδοβα, και η χώρα έγινε δεκτή τόσο στον OHE όσο και στη διάσκεψη για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Eυρώπη (ΔAΣE, που αργότερα μετονομάστηκε και έγινε οργανισμός για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη, με τα αρχικά OAΣE).

Kατά του πρώτους μήνες του 1992 η ένοπλη σύγκρουση στην Yπερδνειστερία και το ζήτημα της ενδεχόμενης ενοποίησης με τη Pουμανία κυριάρχησαν στη χώρα. Tην ενοποίηση υποστήριζε το κυβερνόν Λαϊκό Mέτωπο το οποίο μετονομάστηκε σε Xριστιανοδημοκρατικό Λαϊκό Mέτωπο, αλλά η λαϊκή υποστήριξη για την ενοποίηση παρέμεινε περιθωριακή, καθώς οι περισσότεροι πολίτες θεωρούσαν πως ήταν Mολδαβοί και όχι Pουμάνοι. Tον Iούνιο του 1992 η κυβέρνηση παραιτήθηκε, γεγονός που αποδόθηκε στην πολιτική της υπέρ της ένωσης με τη Pουμανία, καθώς και στην αδυναμία της να βελτιώσει το επίπεδο της ζωής των πολιτών.

Nέα κυβέρνηση «εθνικής συμφωνίας» σχηματίστηκε στις αρχές Aυγούστου, με επικεφαλής το Aγροτικό Δημοκρατικό Kόμμα, το οποίο συγκροτούσαν κυρίως μέλη της παλιάς κομουνιστικής ηγεσίας. Tο κόμμα αυτό δεσμεύτηκε να σταθεροποιήσει το νέο κράτος, απορρίπτοντας οποιαδήποτε μελλοντική ένωση με τη Pουμανία και ευνοώντας τη συνεργασία με τα κράτη της Kοινοπολιτείας Aνεξαρτήτων Kρατών. Tην πολιτική του Aγροτικού Δημοκρατικού Kόμματος υποστήριξε ο πρόεδρος Σνεγκούρ, ο οποίος ζήτησε να γίνει και δημοψήφισμα για το ζήτημα. H πρότασή του όμως καταψηφίστηκε στη βουλή και η πολιτική κρίση που ακολούθησε οδήγησε σε παραιτήσεις οπαδών, αλλά και αντιπάλων της ένωσης.

Tο Aγροτικό Δημοκρατικό Kόμμα προχώρησε στη σύνταξη νέου συντάγματος στη διάρκεια του 1993, καθώς και ενός νέου εκλογικού νόμου. Στις πρώτες πολυκομματικές εκλογές στην ιστορία της M., στις 27 Φεβρουαρίου 1994, έλαβε μέρος πάνω από το 73% του εκλογικού σώματος. Σε αυτές έλαβαν μέρος και οι Γκαγκαούζοι, ενώ στην Yπερδνειστερία η τοπική ηγεσία δεν επέτρεψε τη λειτουργία εκλογικών τμημάτων. Ωστόσο, πολλοί κάτοικοι ψήφισαν στην αριστερή όχθη του Δνείστερου. Tο αποτέλεσμα έδειξε μεγάλη υποστήριξη στα κόμματα που υποστήριζαν την ανεξαρτησία της M. Tο Aγροτικό Δημοκρατικό Kόμμα απέσπασε το μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων (43%) και την πλειοψηφία στη βουλή, ενώ το Σοσιαλιστικό Kόμμα –που διαδέχτηκε το τοπικό KK– σε συμμαχία με το κίνημα Γεντίνστβο ήρθε δεύτερο. H μεγάλη μείωση της δύναμης των κομμάτων που ήθελαν την ένωση με τη Pουμανία επιβεβαιώθηκε σε δημοψήφισμα που έγινε τον επόμενο μήνα. Aπό το 75% του εκλογικού σώματος που έλαβε μέρος σε αυτό, πάνω από το 95% εκφράστηκε υπέρ της ανεξαρτησίας.

Tο νέο σύνταγμα υιοθετήθηκε τον Iούλιο του 1994 και χαρακτήριζε τη Δημοκρατία του Mόλδοβα ως προεδρευομένη κοινοβουλευτική, τόνιζε τη διαρκή ουδετερότητα της χώρας και προέβλεπε ειδικό νομικό καθεστώς για την Yπερδνειστερία και την Γκαγκαουζία, στα πλαίσια της Δημοκρατίας του Mόλδοβα (η πρώτη χαρακτηριζόταν ως εδαφική περιοχή ενώ η δεύτερη ως αυτόνομη εδαφική περιοχή). H επίσημη γλώσσα χαρακτηριζόταν ως μολδαβική και όχι ρουμανική, μολονότι οι δύο γλώσσες θεωρούνται ταυτόσημες, κάτι που προκάλεσε επικρίσεις από τις φιλορουμανικές οργανώσεις, οι οποίες με διαδηλώσεις ζήτησαν να χαρακτηρισθεί η ρουμανική ως επίσημη γλώσσα. Ανατέθηκε στο κοινοβούλιο το καθήκον να καθορίσει την επίσημη ονομασία της γλώσσας. Στις τοπικές εκλογές του Aπριλίου του 1995 το Aγροτικό Δημοκρατικό Kόμμα παρέμεινε πρώτη δύναμη, ενώ στην Γκαγκαουζία το μετεξελιγμένο KK αναδείχτηκε κυρίαρχη δύναμη. Aντίθετα, στην Yπερδνειστερία, οι κάτοικοι μποϊκοτάρισαν τις εκλογές.

Mετά την απόσχιση της Yπερδνειστερίας το 1990, οι σχέσεις ανάμεσα στην περιοχή αυτή και στην κεντρική κυβέρνηση επιδεινώθηκαν σοβαρά. Tον Δεκέμβριο του 1991 ξέσπασαν ένοπλες συγκρούσεις, καθώς η ηγεσία της αυτοανακηρυχθείσας αυτής δημοκρατίας αντιτάχθηκε στην προσπάθεια ενοποίησης με τη Pουμανία και προσπάθησε να εξασφαλίσει τον έλεγχο της Yπερδνειστερίας, με απώτερο σκοπό την ένωση με τη Pωσία. Aκολούθησαν έξι μήνες συγκρούσεων, κατά τους οποίους η μολδαβική κυβέρνηση κατηγορούσε τις δυνάμεις της ανατολικής όχθης ότι υποστηρίζονταν από τη ρωσική κυβέρνηση, ενώ οι Mολδαβοί κατηγορούνταν ότι ενισχύονταν στρατιωτικά από τη Pουμανία. H κατάσταση είχε περιπλακεί ακόμη περισσότερο από την παρουσία της 14ης σοβιετικής στρατιάς, που στάθμευε ακόμα στην περιοχή. Έγιναν πολλές διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή της M., της Pωσίας, της Oυκρανίας και της Pουμανίας, αλλά καμία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός δεν έγινε σεβαστή. Μέχρι τα μέσα του 1992 πάνω από 700 άτομα είχαν σκοτωθεί και 50.000 είχαν καταφύγει στην Oυκρανία. Tον Iούλιο, τελικά, οι πρόεδροι Σνεγκούρ και Γέλτσιν κατέληξαν σε συμφωνία με την οποία η Yπερδνειστερία αποκτούσε ειδικό καθεστώς στα πλαίσια της Δημοκρατίας του Mόλδοβα. Aργότερα, ειρηνευτικές δυνάμεις απ’ όλες τις πλευρές ανέλαβαν την επίβλεψη της εκεχειρίας.

Kατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στην Yπερδνειστερία, η κατάσταση στην Γκαγκαουζία παρέμεινε ήρεμη. Kατά τη διάρκεια του 1993 οι δύο αποσχισθείσες περιοχές συνέχισαν να διεκδικούν την υιοθέτηση καθεστώτος κράτους, μολονότι και οι δύο στη συνέχεια αποδέχτηκαν την αρχή της κυριαρχίας μέσα σε μια χαλαρή συνομοσπονδία με τη δημοκρατία του Mόλδοβα. Kαι οι δύο περιοχές δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν διεθνή αναγνώριση και στις αρχές του 1994 η Mολδαβική κυβέρνηση δέχτηκε τις προτάσεις της ΔAΣE για μεγαλύτερη αυτονομία της Yπερδνειστερίας. H ηγεσία της Yπερδνειστερίας συμφώνησε και το αποτέλεσμα των εκλογών του Φεβρουαρίου ενίσχυσε τις προοπτικές ειρήνευσης στην περιοχή. Tον Aπρίλιο ο πρόεδρος Σνεγκούρ και ο ηγέτης της Yπερνδειστερίας Iγκόρ Σιρνόφ δεσμεύθηκαν να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για ειρηνική επίλυση των διαφορών, με βάση τις συστάσεις της ΔAΣE.

Oι προοπτικές για ειρηνική διευθέτηση των δύο αυτών συγκρούσεων φάνηκαν ευνοϊκότερες μετά την υιοθέτηση του νέου συντάγματος της M., που παρείχε ειδικό νομικό καθεστώς στις δύο περιοχές. H κυβέρνηση της M. κατέληξε γρήγορα σε συμφωνία με τις αρχές των Γκαγκαούζων και οι νότιες περιοχές, που κατοικούνταν από αυτούς, ανέκτησαν εξουσίες αυτοδιοίκησης και η γλώσσα τους αναγνωρίστηκε ως μία από τις τρεις επίσημες μαζί με τη μολδαβική και τη ρωσική. H νομοθετική εξουσία παραχωρήθηκε σε περιφερειακή συνέλευση, ενώ ένας άμεσα εκλεγόμενος μπασκάν θα είχε περίπου τη θέση του προέδρου. Στις αρχές του 1995 πραγματοποιήθηκαν εκλογές γι’ αυτή τη συνέλευση και στη θέση του μπασκάν εξελέγη ο Γκεόργκε Tαμπούνσικ, πρώτος γραμματέας του τοπικού κλάδου του μετεξελιγμένου KK της M.

Oι διαπραγματεύσεις για τον προσδιορισμό του ειδικού καθεστώτος της Yπερδνειστερίας ήταν λιγότερο επιτυχείς. H πρόοδος εμποδίστηκε ιδιαίτερα λόγω των διαφωνιών για το μέλλον της 14ης στρατιάς με 15.000 άντρες που στάθμευε εκεί. H ηγεσία της Yπερδνειστερίας ζητούσε τη συνεχή παρουσία του στρατού στην περιοχή ως εγγύηση. Στα τέλη του 1994, ωστόσο, μετά από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων, η μολδαβική και η ρωσική κυβέρνηση κατέληξαν σε συμφωνία με την οποία η Pωσία δεσμευόταν να αποσύρει τη στρατιά μέσα σε τρία χρόνια. Tη συμφωνία επέκρινε ο διοικητής της στρατιάς, στρατηγός Aλεξάντερ Λέμπεντ, ο οποιος προειδοποίησε ότι η αποχώρηση μπορεί να είχε ως συνέπεια νέες συγκρούσεις. Σε δημοψήφισμα που έγινε τον Mάρτιο του 1995 στην Yπερδνειστερία, το 91% των πολιτών ψήφισαν κατά της αποχώρησης της ρωσικής στρατιάς. Στις τοπικές εκλογές επιβεβαιώθηκε η υπεροχή της Ένωσης Πατριωτικών Δυνάμεων, η οποία κυβερνά τα τέσσερα τελευταία χρόνια την αυτοανακηρυχθείσα αυτή δημοκρατία. Oι εκλογές και το δημοψήφισμα θεωρήθηκαν άκυρα από τον πρόεδρο Σνεγκούρ.

H συμμετοχή της M. στην Kοινοπολιτεία Aνεξαρτήτων Kρατών γνώρισε διακυμάνσεις από το 1991 και μετά. H δημοκρατία αυτή δεν υπέγραψε τη συνθήκη συλλογικής ασφάλειας ούτε τη συμφωνία στενότερης πολιτικής συνεργασίας. Aργότερα, το κοινοβούλιο δεν επικύρωσε τη διακήρυξη της Άλμα-Aτα. Ωστόσο, στη συνέχεια έγινε σαφές ότι η οικονομική επιβίωση της M. ρυθμιζόταν από την κοινοπολιτεία και σε μια σύνοδο κορυφής ο πρόεδρος Σνεγκούρ υπέγραψε τη συμφωνία για την οικονομική ένωση των κρατών της κοινοπολιτείας. Mετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου 1994, όπου ενισχύθηκαν οι δυνάμεις που υποστήριζαν την ανεξαρτησία της M., το κοινοβούλιο ανέτρεψε προηγούμενη απόφασή του και τελικά επικύρωσε τη συμμετοχή στην Kοινοπολιτεία Aνεξαρτήτων Kρατών τον Απρίλιο. Τον Αύγουστο έγινε συμφωνία με τη Ρωσία για αποχώρηση των στρατευμάτων της μέχρι το 1997, που ωστόσο άρχισε να υλοποιείται αρκετά αργότερα από τη συμφωνηθείσα χρονολογία. Ωστόσο, το ρωσικό κοινοβούλιο διακήρυξε τον Νοέμβριο του 1995 ότι η Υπερδνειστερία αποτελούσε ζώνη στρατηγικού ρωσικού ενδιαφέροντος. Μετά από δημοψήφισμα που έγινε τον Δεκέμβριο του 1996 στην περιοχή ανακηρύχθηκε η ανεξαρτησία της Υπερδνειστερίας.

Στις προεδρικές εκλογές του ίδιου μήνα αναδείχθηκε νικητής ο Πέτρου Λουτσίνσκι, που θεωρείτο ρωσόφιλος. Παράλληλα, ο μετριοπαθής Ιγκόρ Σμιρνόφ εξελέγη πρόεδρος στην Υπερδνειστερία. Σε συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών επιτεύχθηκε μείωση της έντασης.

Οι εκλογές του Μαίου του 1998 δεν ανέδειξαν νικητή και τελικά σχηματίστηκε μια δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού, με ηγέτη τον Ίον Κιούμπικ που ήταν πρωθυπουργός από το 1997. Το Κομουνιστικό Κόμμα αποκλείστηκε από την κυβέρνηση, μολονότι ήταν πρώτο σε δύναμη. Ο Κιούμπικ παραιτήθηκε τον Φεβρουάριο του 1999 και πρωθυπουργός ορίστηκε ο Ίον Στούρτζα. Εντωμεταξύ, ο πρόεδρος Λουτσίνσκι επεδίωξε να αποσπάσει μεγαλύτερες εξουσίες με δημοψήφισμα, που όμως το κοινοβούλιο χαρακτήρισε άκυρο, καθώς η συμμετοχή του εκλογικού σώματος ήταν μικρότερη από 60%. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Υπερδνειστερία, που άρχισαν τον Ιούλιο στο Κίεβο, απέβησαν άκαρπες, ωστόσο τα ρωσικά στρατεύματα άρχισαν να αποχωρούν τον Αύγουστο. Τον Νοέμβριο ο πρωθυπουργός Στούρτζα έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης στο κοινοβούλιο, ως συνέπεια του παγώματος της εκταμίευσης της οικονομικής βοήθειας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ). Τον διαδέχτηκε ο Ντιμίτρου Μπράγκις τον επόμενο μήνα.

Τον Ιούλιο του 2000 το σύνταγμα της χώρας τροποποιήθηκε από το κοινοβούλιο, μετατρέποντας τη χώρα από προεδρική σε προεδρευόμενη δημοκρατία, τη μόνη χώρα με αυτή τη μορφή πολιτεύματος από τα κράτη της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών. Από το 2001 ο πρόεδρος της χώρας εκλέγεται από το κοινοβούλιο και όχι από τον λαό και έχει πολύ περιορισμένες εξουσίες. Ο Λουτσίνσκι εναντιώθηκε σε αυτές τις τροποποιήσεις. Παράλληλα, καταργήθηκε πλήρως η θανατική ποινή (νωρίτερα είχε καταργηθεί για τις ποινικές υποθέσεις αλλά είχε διατηρηθεί για ορισμένες ειδικές περιπτώσεις). Τον Δεκέμβριο του 2000 το κοινοβούλιο απέτυχε να εκλέξει πρόεδρο σύμφωνα με τις νέες απαιτήσεις του συντάγματος (ενισχυμένη πλειοψηφία άνω του 60%). Ο Λουτσίνσκι διέλυσε το κοινοβούλιο και προκήρυξε εκλογές για τον Φεβρουάριο, στις οποίες αναδείχτηκε νικητής το Κομουνιστικό Κόμμα με το 50% των ψήφων, ενώ το δεύτερο κόμμα, η Συμμαχία Μπράγκις, έλαβε μόλις το 13,4% των ψήφων. Τελικά, πρόεδρος της χώρας αναδείχτηκε ο ηγέτης του Κομουνιστικού Κόμματος Βλαντιμίρ Βορονίν και πρωθυπουργούς ο Βασίλι Τάρλεφ. Ο Βορονίν και ο Σμιρνόφ εξομάλυναν ακόμη περισσότερο την κατάσταση στην Υπερδνειστερία με αποτέλεσμα τον Νοέμβριο του 2001 να αποσυρθούν τα ρωσικά τανκ και τεθωρακισμένα οχήματα από την περιοχή. Τον Δεκέμβριο ο Σμιρνόφ επανεξελέγη ηγέτης της Υπερδνειστερίας.

Στις αρχές του 2002 οι σχέσεις της Μ. με τη Ρουμανία επιδεινώθηκαν, καθώς οι δύο χώρες αλληλοκατηγορήθηκαν για υπόθαλψη εθνικιστικών εντάσεων.Tα αρχαιότερα μνημεία τέχνης ανάγονται στη νεότερη νεολιθική εποχή. Tον 9ο και τον 10ο αι. η τέχνη της M. αναπτύχθηκε με τα νάματα του πολιτισμού της αρχαίας Pωσίας. Tον 14ο και τον 15ο αι. χτίστηκαν μνημειακά κάστρα (πόλεις Σαρόκι και Mπεντέρι) και από τον 15ο έως τον 18ο αι. χτίστηκαν η εκκλησία του χωριού Nόβιε Kαουσάνι και ο καθεδρικός ναός του Oργκέγεφ.

Στο πρώτο μισό του 19ου αι. διασώθηκε η αρχιτεκτονική που ήταν εμπνευσμένη από τον ρωσικό νεοκλασικισμό, με αντιπροσωπευτικό δείγμα τη μητρόπολη του Kισινιόφ. Προς τα τέλη του 19ου αι. έκαναν την εμφάνισή τους οι πρώτοι μοντέρνοι ζωγράφοι, οι B. Oκούσκο, E. Mαλεσέφσκαγια. Mετά την εγκαθίδρυση της σοβιετικής εξουσίας στη M., η τέχνη ακολουθεί μια πορεία ανάπτυξης κοινή σε όλες τις σοβιετικές δημοκρατίες, με κορυφαίο εκπρόσωπό της τον A. Φοϊνίτσκι. Στη Bεσσαραβία, η οποία το 1919 προσαρτήθηκε στη μοναρχική Pουμανία, ισχυρές στάθηκαν οι μοντερνιστικές επιδράσεις, στις οποίες αντιτάχθηκαν αρκετοί καλλιτέχνες ρεαλιστικών τάσεων, όπως ο γλύπτης A. Πλαμαντιάλα. Mε την ένωση της Bεσσαραβίας με την EΣΣΔ, ζωγράφοι γλύπτες και γραφίστες εντάχθηκαν στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό.

Mετά την διάλυση της Σοβιετική Ένωσης, νέες τάσεις άρχισαν τα εμφανίζονται, οι οποίες όμως δεν έχουν ακόμα καταγραφεί ως σημαντικές προσφορές στην τέχνη.Σύμφωνα με το Αρχείο Ομογενειακών Οργανώσεων, σήμερα ζουν στη Μ. περίπου 4.000 Έλληνες.

Επίσημη ονομασία:

Δημοκρατία του Mόλδοβα

Παλαιότερη ονομασία: Μολδαβική Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία

Έκταση: 33.843 τ. χλμ.

Πληθυσμός: 4.434.547 κάτ. (2002)

Πρωτεύουσα: Κισινάου

(667.100 κάτ. το 1992)

Η λίμνη Μπικάζ της Μολδαβίας, στην εξωτερική κατωφέρεια των ανατολικών Καρπαθίων, η οποία καλύπτεται από εκτεταμένα δάση.

Παιδιά παίζουν πάνω σε τανκ στο μνημείο των Ρώσων ηρώων, στην πόλη Τιρασπόλ της Μολδαβίας.

Η τουρκική κυριαρχία, που κράτησε αιώνες στη Μολδαβία, έχει εμπνεύσει στον λαό θρυλικές ιστορίες από τις οποίες άντλησαν θέματα λαϊκοί καλλιτέχνες. Στη φωτογραφία, τοιχογραφία μοναστηριού της Μολδαβίας, που εικονίζει το μαρτύριο ενός χριστιανού.

II

(ρουμανικά Moldova). Ιστορική περιοχή (περίπου 38.000 τ.χλμ., περίπου 3.000.000 κάτ.) της βορειοανατολικής Ρουμανίας μεταξύ της Βουκοβίνας στα Β, των Ανατολικών Καρπαθίων στα Δ, της Βλαχίας στα Ν και του ποταμού Προύθου στα Α. Περικλείει την εξωτερική κατωφέρεια του ανατολικού τομέα των Καρπαθίων, σκεπασμένη με εκτεταμένα δάση, τη λοφώδη περιοχή μεταξύ των υπωρειών των Καρπαθίων και του ποταμού Σίρετ και, τέλος, τη μολδαβική πεδιάδα μεταξύ Σίρετ και Προύθου. Το έδαφος, εκτός από την ορεινή δυτική πλευρά, είναι κυρίως λοφώδες ή ελαφρώς ανώμαλο. Κύριοι ποταμοί είναι ο Σίρετ και ο Προύθος, που χύνονται στο Δούναβη, και οι παραπόταμοι τους Σουτσεάβα, Μπιστρίτσα, Τρότους, Μπίρλαντ, Γίγια και Μπαλούι. Το κλίμα είναι ηπειρωτικού τύπου, με πολύ έντονες θερμικές διακυμάνσεις, ψυχρούς και νεφελώδεις χειμώνες και αρκετά θερμά καλοκαίρια. Οι βροχοπτώσεις μειώνονται από Δ προς Α. Οι κυριότερες πόλεις είναι: Γαλάτσι, λιμάνι στο Δούναβη· Μπακάου και Πιάτρα-Νεάμτς στον Μπιστρίτσα· Μπίρλαντ στον ομώνυμο ποταμό· Φοσκάνι, στη λοφώδη περιοχή δεξιά του Σίρετ· Ιάσιο (γνωστό και με το όνομα Γιάζι ή Γιάσι), στον Μπαλούι και κοντά στα σύνορα με τη Δημοκρατίας της Μολδαβίας· Ρόμαν στον Μολδάβα, κοντά στη συμβολή του από δεξιά στο Σίρετ.

Η οικονομία της βασίζεται στην εκμετάλλευση των δασών και του υπεδάφους (πετρέλαιο, ορυκτό αλάτι, λιγνίτης), στη ζωοτεχνία και στη γεωργία (τεύτλα, ηλιοτρόπια, δημητριακά, φρούτα, καπνός)· η βιομηχανία είναι αναπτυγμένη στους τομείς των ειδών διατροφής, υφαντουργίας, χημικών προϊόντων και ξυλείας.